En, niet onbelangrijk, het actieplan besteedt aandacht aan de rol en functie van landgoederen en buitenplaatsen in het omgevingsbeleid. Het actieplan vloeit voort uit een onderzoek dat we vanuit het Interreg Europe-project Innocastle uitvoerden met Gelderse partners. De acties sluiten aan bij lokale initiatieven.
Europese regio’s werken samen
Het Interreg Europe-project Innocastle is een Europees samenwerkingsproject waarin regio’s in Nederland, Spanje, Engeland, Roemenië en België samen zoeken naar een duurzame toekomst voor kastelen, buitenplaatsen en landgoederen. Gelderland is de belangrijkste landgoedprovincie in Nederland. Het project is voor ons dus heel interessant. We zijn dan ook een actieve partner. In 2019 en 2020 is onderzocht wat de belangrijke problemen zijn waar eigenaren en beheerders van kastelen, buitenplaatsen en landgoederen tegenaan lopen in diverse Europese regio’s en wat regionale overheden daaraan kunnen doen.
Van onderzoek naar uitvoering
Met de goedkeuring van het Lokale Actieplan zetten we de stap van onderzoek naar uitvoering: we gaan aan de slag met concrete oplossingen. Daarbij krijgen we steun vanuit Interreg. Hierbij hoort onder andere de waardevolle kennis en ervaring die National Trust in Engeland meebrengt. Voor de uitvoering kiezen we voor een gebieds- en opgavegerichte benadering met actieve betrokkenheid van diverse partners. Deze benadering krijgt veel belangstelling van de Europese partners.
De acties voor het komende jaar
Met behulp van een ‘ontwerpatlas’ brengen we in Gelderland de samenhang tussen de landgoederen goed in beeld. In de Landgoederenzone Gelders Arcadië werken we met de gemeenten van de Veluwezoom, Toerisme Veluwe Arnhem Nijmegen en het Gelders Genootschap aan een publiek toegankelijk en beleefbaar landschap. Dat willen we doen door nieuwe onderscheidende verhalen te vertellen, de ruimtelijke samenhang en beleefbaarheid te versterken en samenwerking tussen de verschillende landgoederen te stimuleren.
De landgoederenzone Baakse Beek is proeftuin in de landelijke Erfgoed Deal Klimaatbestendige kastelen, buitenplaatsen en landgoederen. Partners hierbij zijn onder meer het waterschap en landgoedeigenaren.
Met de gemeente Voorst is een proef uitgevoerd om de kwaliteiten van de ‘buitenplaatskrans’ rond Twello in kaart te brengen en te analyseren. De volgende stap is deze analyse te vertalen in een ‘Omgevingswet-bestendig’ beleidskader. We gaan deze werkwijze delen met alle gemeenten die rijk zijn aan historische landgoederen en buitenplaatsen. Immers, alle gemeenten bereiden zich voor op het van kracht worden van de Omgevingswet op 1 januari 2022. Een hulpmiddel daarbij kan een nieuwe kaart zijn, die de ruimtelijke kwaliteiten van de kastelen, landgoederen en buitenplaatsen van de hele provincie laat zien. Die kaart is ook input voor de streekgidsen met kernkwaliteiten en ontwikkeldoelen die de provincie ontwikkelt. De streekgidsen zijn voor provincie Gelderland en de gemeenten een hulpmiddel bij het werken volgens de Omgevingswet. Gelders Genootschap, gemeenten, erfgoedeigenaren (in Voorst) en het provinciale programma Ruimte trekken hierin samen op.